۱۳۹۸ بهمن ۲۰, یکشنبه

زن بودن در رسانه‌های ایران؛ خبرنگاران از مزاحمت‌ها و آزارها می‌گویند

در روزهای اخیر بحث درباره آزار جنسی و کلامی خبرنگاران زن در ایران، در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است. دلیلش هم انتشار نتایج یک تحقیق با عنوان “خبرنگاران زن ایرانی و آزارهای جنسی” است که در شماره ۱۱۶ ماهنامه مدیریت ارتباطات منتشر شده است.
این گزارش به خشونت‌ها و آزارهایی می‌پردازد که زنان خبرنگار ایرانی با آن دست به گریبان هستند. تعداد زنان خبرنگاری که مورد آزار واقع می‌شوند، آنهایی که آزارها را به همکاران ارشد‌شان گزارش می‌کنند و شیوه برخورد مدیران با گزارش آنها، در اینفوگرافیکی مربوط به این گزارش به چشم می‌خورد و باعث واکنش‌هایی از طرف خبرنگاران شده است. در واکنش به انتشار این مطلب، بعضی از خبرنگاران زن، تجربه‌های مشابه خود را شرح داده‌اند.
بی‌بی‌سی فارسی با چند نفر از خبرنگاران زن در ایران گفت‌وگو کرده که گفته‌اند در محیط کار، با نوعی از آزار جنسی، کلامی، مزاحمت و تبعیض مواجه بوده‌اند. با این توضیح که، نام خبرنگاران در این گزارش به درخواست خودشان تغییر داده شده است.

در روزهای اخیر بحث درباره آزار جنسی و کلامی خبرنگاران زن در ایران، در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است. دلیلش هم انتشار نتایج یک تحقیق با عنوان “خبرنگاران زن ایرانی و آزارهای جنسی” است که در شماره ۱۱۶ ماهنامه مدیریت ارتباطات منتشر شده است.
این گزارش به خشونت‌ها و آزارهایی می‌پردازد که زنان خبرنگار ایرانی با آن دست به گریبان هستند. تعداد زنان خبرنگاری که مورد آزار واقع می‌شوند، آنهایی که آزارها را به همکاران ارشد‌شان گزارش می‌کنند و شیوه برخورد مدیران با گزارش آنها، در اینفوگرافیکی مربوط به این گزارش به چشم می‌خورد و باعث واکنش‌هایی از طرف خبرنگاران شده است. در واکنش به انتشار این مطلب، بعضی از خبرنگاران زن، تجربه‌های مشابه خود را شرح داده‌اند.
بی‌بی‌سی فارسی با چند نفر از خبرنگاران زن در ایران گفت‌وگو کرده که گفته‌اند در محیط کار، با نوعی از آزار جنسی، کلامی، مزاحمت و تبعیض مواجه بوده‌اند. با این توضیح که، نام خبرنگاران در این گزارش به درخواست خودشان تغییر داده شده است.
خبر، جدید نیست؛ ترس باعث می‌شود حرف نزنیم
در حالی که انتشار مطلبی درباره آزار خبرنگاران زن، سر بحث درباره این مشکل را در فضای عمومی باز کرده، یکی از خبرنگاران ساکن ایران می‌گوید، این موضوع برایش جدید نیست:‌ “محیط مطبوعات در ایران بسیار کوچک است و خبرها در آن سریع پخش می‌شود اما معمولا اخبار بین افراد فنی و مطبوعاتی می‌ماند و از ترس آبرو یا از دست دادن موقعیت به بیرون درز نمی‌کند. در چند موردی هم که خبرها در شبکه‌های اجتماعی پخش شده، مدیران رسانه‌ها از افراد خواسته‌اند که به خاطر «حفظ آبرو» پست مربوط به این اتفاق را از حساب کاربری‌شان حذف کنند. ”
مریم یکی دیگر از کسانی است که در بخش فنی مطبوعات کار می‌کند. او می‌گوید: “بعضی‌ها سکوت می‌کنند تا موقعیت‌شان را از دست ندهند اما برخی دیگرساکت می‌مانند چون نمی‌دانند باید چه عکس‌العملی نشان بدهند. نتیجه نهایی این است که همه در یک فضای کوچک بین همکاران اخبار را تبادل می‌کنیم و همدیگر را می‌شناسیم اما کسی که بیرون ایستاده از آن‌چه در درون این فضا می‌گذرد، خبری ندارد. بدی ماجرا آن‌جاست که بخشی از این افراد آزاردهنده خودشان چهره‌های شناخته‌شده‌ای هستند و طبعا موقعیت خوبی دارند، کار می‌گیرند، مورد توجه هستند و کنار زدن‌شان ساده نیست.”

مدیرانی که زنان را مقصر می‌دانند

برخورد نامناسب مدیران و دبیران ارشد در برخی رسانه‌ها با موضوع آزار جنسی و کلامی یکی از مسایلی است که باعث نگرانی زنان خبرنگار در ایران می‌شود.
ستایش، یکی از همین خبرنگاران ساکن ایران درباره تجربه‌هایش دراین‌باره به بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید: “مدتی قبل درباره رفتار یک همکار که دست دیگران را لمس کرده و با الفاظ نامناسبی آنها را خطاب کرده به یکی از دبیران ارشد تحریریه شکایت کردم. بدون این‌که حتی وعده برخورد با خاطی را بدهند، گفتند «می‌خواهید جای‌تان را عوض کنم؟» طوری برخورد می‌کنند انگار ما مقصر هستیم نه طرف مقابل. دست‌کم در مواردی که من دیده‌ام، برخوردی با خاطی صورت نگرفته و تنها واکنش، تغییر محل کار دو طرف بوده است.”
بعضی از خبرنگاران هم می‌گویند در محیط کار شاهد رفتارهایی هستند که به اعتقاد آنها دلیلش زن بودن آنهاست و در مورد همکاران مردشان پیش نمی‌آید. مثلا دخالت مدیران در زندگی خصوصی آنها از دریچه شبکه‌های اجتماعی.
مرجان درباره تجربه‌اش از برخورد دبیران با زنان خبرنگار می‌گوید: “چند ماه پیش یکی از سردبیران از قول یکی از مدیران ارشدی که می‌شناخت به من تذکر داد که در صفحه اینستاگرامم عکس‌های بی‌حجاب منتشر نکنم و تهدید کرد که اگر به انتشار این عکس‌ها ادامه بدهم، باید کارم را ترک کنم. مدتی بعد که فهمید من با شخصی نامزد هستم، کنار کشید و تذکرش را پس گرفت. اینکه برای من، دارایی‌های شخصی و شخصیت من ارزش مستقل قایل نبودند، برایم آزاردهنده بود.”

خبر، جدید نیست؛ ترس باعث می‌شود حرف نزنیم

در حالی که انتشار مطلبی درباره آزار خبرنگاران زن، سر بحث درباره این مشکل را در فضای عمومی باز کرده، یکی از خبرنگاران ساکن ایران می‌گوید، این موضوع برایش جدید نیست:‌ “محیط مطبوعات در ایران بسیار کوچک است و خبرها در آن سریع پخش می‌شود اما معمولا اخبار بین افراد فنی و مطبوعاتی می‌ماند و از ترس آبرو یا از دست دادن موقعیت به بیرون درز نمی‌کند. در چند موردی هم که خبرها در شبکه‌های اجتماعی پخش شده، مدیران رسانه‌ها از افراد خواسته‌اند که به خاطر «حفظ آبرو» پست مربوط به این اتفاق را از حساب کاربری‌شان حذف کنند. ”
مریم یکی دیگر از کسانی است که در بخش فنی مطبوعات کار می‌کند. او می‌گوید: “بعضی‌ها سکوت می‌کنند تا موقعیت‌شان را از دست ندهند اما برخی دیگرساکت می‌مانند چون نمی‌دانند باید چه عکس‌العملی نشان بدهند. نتیجه نهایی این است که همه در یک فضای کوچک بین همکاران اخبار را تبادل می‌کنیم و همدیگر را می‌شناسیم اما کسی که بیرون ایستاده از آن‌چه در درون این فضا می‌گذرد، خبری ندارد. بدی ماجرا آن‌جاست که بخشی از این افراد آزاردهنده خودشان چهره‌های شناخته‌شده‌ای هستند و طبعا موقعیت خوبی دارند، کار می‌گیرند، مورد توجه هستند و کنار زدن‌شان ساده نیست.”

مدیرانی که زنان را مقصر می‌دانند

برخورد نامناسب مدیران و دبیران ارشد در برخی رسانه‌ها با موضوع آزار جنسی و کلامی یکی از مسایلی است که باعث نگرانی زنان خبرنگار در ایران می‌شود.
ستایش، یکی از همین خبرنگاران ساکن ایران درباره تجربه‌هایش دراین‌باره به بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید: “مدتی قبل درباره رفتار یک همکار که دست دیگران را لمس کرده و با الفاظ نامناسبی آنها را خطاب کرده به یکی از دبیران ارشد تحریریه شکایت کردم. بدون این‌که حتی وعده برخورد با خاطی را بدهند، گفتند «می‌خواهید جای‌تان را عوض کنم؟» طوری برخورد می‌کنند انگار ما مقصر هستیم نه طرف مقابل. دست‌کم در مواردی که من دیده‌ام، برخوردی با خاطی صورت نگرفته و تنها واکنش، تغییر محل کار دو طرف بوده است.”
بعضی از خبرنگاران هم می‌گویند در محیط کار شاهد رفتارهایی هستند که به اعتقاد آنها دلیلش زن بودن آنهاست و در مورد همکاران مردشان پیش نمی‌آید. مثلا دخالت مدیران در زندگی خصوصی آنها از دریچه شبکه‌های اجتماعی.
مرجان درباره تجربه‌اش از برخورد دبیران با زنان خبرنگار می‌گوید: “چند ماه پیش یکی از سردبیران از قول یکی از مدیران ارشدی که می‌شناخت به من تذکر داد که در صفحه اینستاگرامم عکس‌های بی‌حجاب منتشر نکنم و تهدید کرد که اگر به انتشار این عکس‌ها ادامه بدهم، باید کارم را ترک کنم. مدتی بعد که فهمید من با شخصی نامزد هستم، کنار کشید و تذکرش را پس گرفت. اینکه برای من، دارایی‌های شخصی و شخصیت من ارزش مستقل قایل نبودند، برایم آزاردهنده بود.”