← تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه تهران در مقابل خوابگاهورود لباس شخصی‌ها به خوابگاه دانشجویان دانشگاه تهران؛ دعوت به تحصن و تظاهرات → عفو بین‌الملل: ایران از ابزارهای غیرقانونی علیه معترضان استفاده کرده است

​۱۵٫۰۱٫۲۰۲۰عفو بین‌الملل از ایران به دلیل استفاده از خشونت و “ابزار غیرقانونی” در برخورد با معترضان به ساقط شدن هواپیمای اوکراینی به شدت انتقاد کرد. این سازمان با ابراز نگرانی از وضعیت نامعلوم بازداشت‌شدگان، خواستار آزادی آنها شد.

سازمان عفو بین‌الملل روز چهارشنبه ۲۵ دی ماه (۱۵ ژانویه) با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد شواهدی در دست دارد كه نشان می‌دهد ماموران امنیتی ایران از هفته گذشته و در جریان اعتراضات مسالمت‌آمیز مردم، در برخورد با معترضان به روش‌های “غیرقانونی” متوسل شده است.

اعتراضات روزهای گذشته در ایران، بعد از آن شروع شد که مقامات سپاه پاسداران اعتراف کردند سهواً و “تصادفی” یک فروند هواپیمای مسافری متعلق به خطوط هوایی اوکراین را هدف قرار دادند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، گروه حقوقی سازمان عفو بین‌الملل در همین راستا، با استناد به تصاوير و اسنادی تاييد شده و نیز شهادت برخی شاهدان عيني، گزارش کرد که نیروهایی پلیس و انتظامی ‌ایران، معترضان را هدف گلوله‌های پلاستیکی، گاز اشك‌آور و اسپری فلفل قرار دادند. در این گزارش همچنین به استفاده از گلوله‌های ساچمه‌ای اشاره شده که معمولاً برای شكار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در بخش دیگری از گزارش سازمان عفو بین‌الملل تصریح شده که ماموران امنیتی همچنین با باتوم، معترضان را مورد ضرب و شتم قرار داده و با وارد آوردن ضربات لگد، با تظاهرکنندگان برخورد کردهاند.

این گزارش همچنین اعلام کرده که در جریان اعتراضات روزهای شنبه و یکشنبه گذشته، دستگیری‌های خودسرانه‌ای توسط نیروهای پلیس و انتظامی ‌صورت گرفته است.

در پی فشارهای بین‌المللی و پیگیری رسانه‌های مستقل، جمهوری اسلامی ‌سرانجام شنبه ۲۱ دی ماه(۱۱ ژانویه) پس از سه روز کتمان، تأیید کرد که پس از حمله به پایگاه‌های موشکی آمریکا در عراق، پدافند ایران در آماده‌باش کامل قرار داشته و “به‌طور غیرعمد” هواپیمای مسافربری اوکراینی را بر فراز تهران هدف قرار داده و سرنگون کرده است.

در جریان این حادثه تمامی‌۱۷۶ سرنشین هواپیمای اوکراینی که دست‌کم ۱۳۹ نفر از آنها ایرانی بودند، کشته شدند.

در پی اقرار سپاه پاسداران به سرنگون کردن این هواپیما، تجمع‌های مختلفی در تهران و چندین شهر دیگر ایران برگزار شده است.

عفو بین‌الملل به فیلم های تایید‌شده‌ای استناد کرد که در آن صداهایی برای کمک به مجروحان ناشی از تیراندازی شنیده می‌شود. در همین حال اشاره شده که بررسی پرتونگاری، وجود گلوله در دو پای معترضان را نشان داده است.

گزارش این سازمان همچنین حکایت از آن دارد که نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ایران “حضور همه جانبه ای در برخی از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی” داشتند که این موضوع بیانگر “برنامه ریزی هدفمند” آنها برای دستگیری مجروحان اعتراضات است.

در ادامه گزارش این سازمان تاکید شده است: «در بسیاری موارد، اقدامات نیروهای امنیتی نقض آشکار قوانین منع مطلق شکنجه و دیگر بدرفتاری ها براساس قوانین بین‌المللی است.»

بر اساس این گزارش بسیاری از معترضان مجروح، از ترس بازداشت شدن توسط نیروهای امنیتی ایران حتی برای معالجه جراحات ناشی از گلوله به مراکز درمانی و بیمارستانی مراجعه نکرده‌اند.

در این ارتباط عفو بین‌الملل به اظهارات یک شاهد عینی به نام مهسا از تهران اشاره کرد. او گفته که نیروهای امنیتی برای جلوگیری از پیوستن مردم به جمعیت معترضان، در ورودی یک ایستگاه مترو، گاز اشک‌آور شلیک کرده‌اند.

این شاهد عینی در ادامه به سازمان عفو بین‌الملل گفته است: «یکی از ماموران امنیتی زمانی که دید من مشغول فیلمبرداری از اعتراضات هستم، تعقیبم کرد و همزمان به سوی من تیراندازی شد و از ناحیه پا مجروح شدم.»

او اضافه کرده که ماموران امنیتی نسبت به معالجه او، پزشكان و کادر درمانی را تهدید کردند.

عفو بین‌الملل همچنین با انتشار گزارش‌هایی در ارتباط با تعداد بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر در شهرهای مختلف، تصریح کرده که مقامات در ایران اطلاعی درباره وضعیت، محل نگهداری و سرنوشت بازداشت‌شدگان به خانواده‌های آنان نمی‌دهند و داشتن هر گونه اطلاعات را انکار می‌کنند.

در همین حال ، فیلیپ لوتر، مدیر تحقیقات بخش خاورمیانه و آفریقای شمالی سازمان عفو بین‌الملل، از ایران خواست “كسانی که به طور خودسرانه بازداشت شدند” را آزاد كند.

او گفت: « مقامات ایران باید هر چه سریع‌تر به سركوب‌ها پایان دهند و از سوی دیگر، مطمئن شوند كه نیروهای امنیتی ضمن احترام به حقوق تجمعات اعتراضی با اهداف صلح آمیز، محدودیت های کمتری برای معترضان قائل می‌شوند.»